Ansiedade electoral

Creo que aperto os dentes. Nunca o falei co meu dentista, pero estou seguro de que aperto os dentes. A tensión acumúlaseme na mandíbula ou detrás dos ollos. Nunca precisei berrar, nin esmagar cousas, nin golpear nada. Todo vai directo aos músculos da cabeza. Unha escritora amiga envíame unha foto dos dous nunha feira recente. Eu sorrío. Ela escribe, xenerosa, que o meu sorriso é bioluminiscente, que é unha marabilla sorrir así. A min cústame pensar, despois das últimas semanas, que poida sorrir así: grande, luminoso. Dubido de se ese foi un xesto frenético, algo alleo, ou se realmente naquel momento estaba feliz.

Ata o de agora, denominábase ansiedade electoral ao xeito en que as estruturas dos distintos partidos políticos poñían a traballar os seus mecanismos de precampaña unha vez se anunciaba a data dos comicios. Era un termo que se aplicaba unicamente ás súas arelas de vitoria, ao bombardeo constante sobre os cidadáns, á aparición dos primeiros enfrontamentos e ataques (velados ou directos) entre as distintas candidaturas. Pero esta vez é diferente. A miña sensación agora é que a ansiedade electoral padecémola os votantes, que estas eleccións forzaron ao extremo un contexto histórico con recendo a pólvora. Porque non é só a posible chegada do fascismo a que me produce ansiedade, senón esta guerra, este impulso físico que, estou seguro, estamos sentindo a meirande parte da cidadanía: sensación de que estamos máis ca nunca enfrontados.

Comézanme a dar preguiza a inmediata análise e a sobreanálise política, o columnismo tertuliano, o xeito no que circulan masivamente entre a xente de esquerda todos eses artigos sobre o voto útil, vídeos e memes desmentindo ou ridiculizando á dereita... Demasiado balbordo envolvendo o que está no centro de todo isto: o medo. A forza do medo.

Nestas eleccións acentúanse dous tipos de medo: o reaccionario e mentireiro e o medo dos corpos. O medo reaccionario tanto é usado para lexitimar a reivindicación dos privilexios perdidos por parte de persoas clasistas, racistas, homófobas e machistas, como se pode converter nun medo real cando convence a alguén dos supostos perigos da diferenza, da integración: falo de okupas, menas, de políticos de ultradereita que confunden a educación sexual coa pornografía... Doutra banda, o medo dos corpos é aquel que sentimos os que cremos que, ao longo destes catro anos, vivimos con maior liberdade, que sentimos de veras que as nosas loitas avanzaron —en maior ou menor medida— nesta última lexislatura. Este medo non ten que ver con regresar ao armario, senón con saber que hai un sector da poboación, perfectamente representado polas enquisas, que non nos quere, que non tivo tempo de ser educado para respectarnos ou que, simplemente, quizais non supere nunca o seu odio reaccionario.

O outro día batín de fronte cunha canción que había moito que non escoitaba. Norah Jones —que é a partes iguais o meu guilty pleasure e o meu safe place nos días de ansiedade dende hai tantos anos— canta nun tema titulado My Dear Country: “But fear's the only thing I saw / and three days later it was clear to all / that nothing is as scary as election day” (“Pero o único que vin foi medo / e tres días máis tarde estaba claro para todos / que nada é tan terrorífico como o día das eleccións”). A súa voz, que leva máis dunha década facéndome sentir ben —unha tarde nunha vila sen amigos, unha noite de indixestión durmindo nun sofá en Berlín e esta última semana tras cada mentira proferida por Feijóo e asimilada polos seus votantes— esa voz morna traía consigo o terror.

Pase o que pase dentro dunha semana —gañemos ou perdamos— a miña sensación é a de que vai custar que todos nos relaxemos de novo, que é de ilusos crer que agosto curará as feridas que se están abrindo estes días, que amainará a dar. A ansiedade electoral lévame a lugares en tebras, non me quita as ganas de loitar, pero ténsaas coma un arco, éncheas de desconfianza polo outro. Abondará no medio desa escuridade un sorriso bioluminiscente?