Puido Galicia terse convertido en Silicia?

Onte morreu Manuel Charlín Gama. A noticia da súa morte solapouse coas badaladas que sonaron na Praza do Obradoiro. O vello contrabandista rendeu a súa vida antes de chegar ao 2022, ano cabalístico. Non sabemos se con el morre unha era do narcotráfico, ou se simplemente desapareceu unha maneira de facer, pero o narcotráfico continúa, subterráneo e eficaz. E o máis importante: con gran volume de negocio. Xuíces e policías saberano. Esa é a primeira pregunta que deita sobre nós a súa desaparición.

A segunda, e tal vez máis importante, pode formularse así: Puido Galicia terse convertido en Sicilia? É unha pregunta non ociosa porque nos devolve unha das imaxes do caleidoscopio galego non necesariamente referida ao pasado. A resposta é: naturalmente que si. Houbo un tempo, aló polos anos 80 e 90 do pasado século, en que a connivencia entre institucións e narcotraficantes estivo a punto de corromper unha sociedade.

Por fortuna, non se cruzou ese punto crítico. Pero houbo un tempo en que se podían comprar almas a moi bo precio. O diñeiro abría negocios e conciencias, infiltraba concellos, cámaras de comercio, oficinas bancarias e asociacións de empresarios.

A historia de Pablo Vioque ilustra que cerca se estivo de cruzar ese punto. Se por el fora os narcos se terían constituído nunha organización similar á Mafia, e non menos perigosa. Equivócase quen debuxe a Galicia con cores pastel. Nun preciso momento, a Historia de Galicia puido cruzarse coa dunha organización criminal ao estilo da Cosa Nostra.

Houbo, si, vínculos insidiosos entre as estruturas económicas, as políticas e o narco. Así como a Democracia Cristiá en Italia se ensarillou intimamente coa Mafia, o PP estivo moi cerca de converterse, en certos lugares, nun epifenómeno do narcotráfico. Pero tamén houbo reunións ao máis alto nivel de alcance non aclarado.

A serie Fariña conta con bastante realismo como sucederon as cousas. Nela Charlín aparece magnificamente interpretado, escuro e violento, por Antonio Durán Morris. A xornalista Elisa Lois, sempre valente, ten dado conta das súas tácticas intimidatorias e da facilidade con que prendía mechas ata case os seus últimos días.

O conservadorismo supónse que é moral e respectuoso da Lei, pero unha coidadosa observación mostra a facilidade coa que certa dereita política esvara pola pendente da amoralidade e o crime. Hai máis respecto pola Lei naqueles que protestan contra ela cando lles parece inxusta que naqueles que, simulando encarnala, consideran que a Lei, un patrimonio propio, existe para violala.