Millennials de posguerra

Primeiro hai un barullo maino. Os sons das familias que regresan á casa. Nenas e nenos saíndo de actividades extraescolares. A última hora punta do tráfico no centro da cidade. Autobuses urbanos que tragan e cospen xente. Cada vez menos xente. Os ruidos van desaparecendo a canda á luz, cóbreos esa cousa mesta, dourada, do final dos días en setembro. Compostela adormece.

Conto cos dedos da man: unha, dúas, tres, catro horas. E comezan a saír á rúa os primeiros grupos de estudantes universitarios. Saen case por primeira vez dende 2019. É xoves pola noite. O aforo dos locais é reducido. Complicado conseguir entrada (aínda que hai trucos, contactos). A xente vaise congregando fóra, diante da discoteca Ruta, no ensanche da cidade. A concentración pode ser ou non intencionada, tanto ten. O ruído aumenta. Hai botellón na rúa, un enxame de risas e berros. Vasos grandes de plástico, botellas con mestura apoiadas nas esquinas, a luz branca dos farois e a dos teléfonos móbiles. Comeza a refrescar. Alguén lle presta unha chaqueta a alguén. Alguén derrama unha bebida.

Conto cos dedos da man: un, dous, tres, catro veciños ou máis chaman á policía para se queixaren do ruído. E entón acontece a barbarie. Chegan os antidisturbios. Antidisturbios para disolver un botellón nunha rúa de dous carrís no centro de Compostela. Golpéanos, asústanos, escorréntanos. Ao día seguinte hai algún vídeo que se reenvía de xeito viral onde podemos ver sangue: brechas pequenas abertas sobre a carne que sangran moito, moitísimo. O sangue é como a lava, non obedece ordes. O alcalde de Compostela, o socialista Sánchez Bugallo di que se empregou “a forza necesaria e suficiente para conseguir o obxetivo”. Di orgulloso que se respetará e garantizará a convivencia. Bugallo non convive con estudante universitarios. Envía as tropas. Golpea. Repito: o sangue é como a lava, non obedece ordes.

En marzo de 2020 este país comezou un necesario confinamento, imprescindible, cuxas restricións aínda duran, aínda se resisten a desaparecer. Iniciouse daquela unha guerra. A linguaxe bélica estaba en todas partes, pero especialmente nos discursos do presidente Sánchez. Despois instaurouse a nova normalidade, á que nos imos acostumando dóciles, como a tantas outra cousas. Pois ben, as mozas e mozos agredidos e amedrentados en Compostela foron parte desa mesma guerra, sofren o mesmo desgaste fronte á norma. A diferenza é que, cando comezou a batalla, eles, é dicir, nós, xa estabamos cansos.

Lémbroo perfectamente, era 2009 e acababamos de ter unha sesión de orientación académica no instituto. A profesora de Bioloxía entrou na clase e dixo algo así como: “Que importa o que estudedes? De todos modos, non haberá traballo”. Nesa frase, as dúas caras da profecía: a liberdade para facer o que quixésemos e a seguridade de que, fixésemos o que fixésemos, non ía saír ben. Despois diso, co paso dos anos —máis dunha década— convertémonos no que Elena Medel chamou maxistralmente, para rebatir a teoría da síndrome de Peter Pan, “nenos perdidos”: aqueles que asumimos unha infancia eterna porque non había máis opción. Os precarizados, nunca os precarios. Os que agardan que algo cambie. Os que se radicalizan fronte á mentira da clase media.

A nós, que fomos condenados hai unha década, séguennos agora aqueles aos que a pandemia lles roubou algúns dos anos máis prezados. Aqueles que viron fracasar proxectos políticos nos que nós si tiñamos esperanzas. Se nós somos fillos do 15M, esta é a resaca dos seus netos. Medramos na derrota. Asumamos xa que non todos os anos valen o mesmo. Se estamos dispostos a dicir que a infancia é a patria do home, a adolescencia ten o engado dunha noite que non remata xamais ou o dos corpos expostos ao sol de xullo sen protección, inconscientes da vida que gardan.

Estabamos, estamos cansos.

Durante o pasado verán a prensa e as institucións encargáronse de criminalizar o ocio nocturno dos máis novos. Nunca eran os turistas os que xeneraban gromos. Nunca eran os maiores de trinta, de vinte e cinco. Creouse un relato onde o inimigo a combater era a irresponsabilidade das adolescentes. Esquecemos o seu sacrificio, a súa perda, o seu esgotamento. O discurso político, público, prefire reprobar os botellóns en lugar de falar sobre o aumento de suicidios, sobre como a primeira causa de morte violenta entre a mocidade ten que ver precisamente cun sistema sanitario débil e unha sociedade enferma. Co cansazo. O establishment prefire enviar antidisturbios en lugar de habilitar espazos de ocio. Déixaos de últimos nas prioridades de vacinación durante meses. É máis cómodo odialos, sometelos á autoridade, que reparar nas súas necesidades, dialogar. A pandemia vai camiño de se converter nunha oportunidade única para anulalos.

Hai a quen lle sobra a xuventude. Queren que pase rápido, que moleste menos. Dicía: o sangue é como a lava, non obedece ordes. O sangue arrasa. Basta que se abra unha brecha con violencia inusitada na cabeza dun compañeiro de aula. Estou contando de novo cos dedos da man: un, dous, tres, catro millennials de posguerra van chegando de madrugada á praza baleira do Obradoiro, ao centro baleiro de calquera casco histórico debidamente xentrificado dunha cidade española. Van enchendo o espazo. Rin, móvense, beben, desobedecen. Tamén molestan alí aínda que non haxa veciños. Podería acontecer o xoves que vén. En calquera momento. Poderíamos decidir estar vivos e ensinar os dentes. Escóitannos?