Ernesto Romero, o soñador que resiste cun cine na Galicia despoboada e se escribe co neno de 'Cinema Paradiso'

Na época da invasión dos cinemas multiplex nos centros comerciais, manter aberto un teatro nun pobo de 1.500 habitantes é un acto de resistencia. Pero en Leiro, nunha zona despoboada no corazón da comarca vitivinícola do Ribeiro, a resistencia convértese, vista desde fóra, nun exercicio fascinante, entre o heroísmo e o milagre.

En 1983, hai 40 anos, Ernesto Romero decidiu cumprir o soño que perseguía dende neno: construír un cine onde nacera que fose tamén a súa casa para vivir. Rodeado de viñedos, que segue a cultivar para elaborar o seu viño e augardente, a vida deste home, que xa ten 71 anos, é un monumento á sétima arte.

Traballou como proxeccionista dende os 16 anos, comezou a coleccionar gramófonos, construíu a súa casa cun cine dentro, pegou unha hipoteca para instalar un proxector 3D para ver Avatar e acabou correspondéndose con Salvatore Cascio, o actor que interpretaba ao neno Totò da mítica película Cinema Paradiso de Giuseppe Tornatore, gañador do Oscar de 1988 á mellor película en lingua estranxeira. A relación entre un proxeccionista e un neno curioso que desde a cabina de proxección esperta a súa paixón polo cine converteuse nun clásico. Ambos personaxes conflúen en Ernesto Romero, cuxa vida de amor polo cine podería estar planificada todo o tempo no fondo da conmovedora banda sonora que Ennio Morricone compuxo para este filme.

“A súa historia é moi rechamante. Ernesto é un resistente ao cinema, á industria, un soñador que ten grandes paralelismos con Totò”, explica Simone Saibene, o director italiano residente en Galicia que prepara un documental sobre a súa vida. “Aínda que Ernesto tamén ten moito Fitzcarraldo”, engade Saibene lembrando o personaxe da película de Werner Herzog, que a finais do século XIX quería construír un teatro para levar a ópera ao corazón da selva amazónica.

O soño de Romero, como o de Totò, comezou cando era neno. Leiro tiña tradición de cine dende 1928. Primeiro estaba o cine Avia e despois o Principal, onde comezou a traballar en 1966, cando apenas tiña 15 anos. Despois marchou a Vigo, onde traballou durante varios anos como acomodador e proxeccionista no antigo cine García Barbón e posteriormente no cine Cervantes de Vilagarcía. Acumulou experiencia, moitos recordos e desenvolveu unha paixón incontrolable como coleccionista. “Coñecín moitos artistas que me dedicaron fotos e tamén comecei a coleccionar gramófonos vellos”, lembra Ernesto, que en varias décadas acumula máis dun centenar de obxectos. Conserva fotos dedicadas de artistas como José Sazatornil Saza, Lina Morgan, Irene Gutiérrez Caba, Antonio Machín ou Rafaela Aparicio, aos que acudía a buscar os seus medicamentos para paliar as súas doenzas.

A principios dos 80 decidiu que era o momento de regresar á súa cidade e cumprir o seu soño. “O arquitecto tiña unha idea pero eu, nas miñas horas libres de proxeccionista no García Barbón, pensei no sketch e souben o que quería: un cine cómodo e de fácil acceso, con só unha ou dúas persoas”, lembra. Romero, quen mesmo instalou como despacho de billetes o escaparate orixinal que se trouxo de García Barbón.

En 1983 abriuse o Novocine Leiro, con 144 prazas. Daquela o concello tiña uns 3.000 habitantes. En catro décadas, a fuga demográfica deixou a vila con apenas 1.500 veciños. Agora case o 10% da poboación podería entrar no seu cuarto. “A escola tiña entón case 350 nenos que viñan moito ao cine e agora deben ser uns 70 nenos”, lamenta Romero desde o seu salón, en cuxo faiado ten o seu propio museo.

Casa, cine e museo

“Case non hai fronteiras entre a túa casa e o cine. ”A súa casa é o seu cine, coma se o cine quitase a súa vida e se apropiase del“, explica Simone Saibene, quen se afondou no singular museo repartido por toda a casa: as fotos asinadas, as antigas máquinas de proxección, os gramófonos e os pianos cuxo as teclas xogan soas, como nas salas das películas do Salvaxe Oeste.

Saibene vive en Ourense e chegou a Galicia en 2006, interesado polo cinema galego, sobre o que acabaría escribindo unha tese. O director e produtor atópase agora nunha fase de recompilación de toda a información que Ernesto Romero garda en orde e en busca de financiamento para o documental, titulado provisionalmente Cine Paraíso Leiro , que realizará coa súa produtora Noveolas e que espera telo listo. a finais deste ano. “A súa casa tamén é un museo. Hai un gran legado e hai que dalo a coñecer para que non se perda. A miña intención é tratala de forma coherente, respectuosa e digna”, anticipa.

Romero tamén é un paciente manitas que arranxa pezas que compra en América e noutros países europeos e despois vende. Incluso fixo unha maqueta do seu propio cine na que conseguiu proxectar unha secuencia de Casablanca , unha das súas películas favoritas. Cunha proxección privada deste filme para os seus amigos celebrou os seus 50 anos traballando no mundo do cine. “Antes, os actores tiñan un aura de lenda que se perdeu: Humphrey Bogart, Ingrid Bergman, Errol Flynn, Clark Gable”, enumera con nostalxia.

No seu cine recupera filmes míticos como A conquista do Oeste, Rebecca, Psicose, Foise co vento ou os filmes dos irmáns Marx. Ás veces mesmo os proxecta para velos só no seu cine.

A aposta pola tecnoloxía 3D

Un punto de inflexión na vida de Ernesto e no seu cine, todos un, foi a chegada da tecnoloxía 3D. Aínda que estaba no medio da nada, non quería quedar atrás. En 2010, James Cameron revolucionou o mundo do cine con Avatar e Romero propúxose instalar a nova tecnoloxía. Pero había un problema: custaba 50.000 euros e non o tiña.

«Intentei pedir un préstamo durante moitos anos para pagar pouco, pero pola miña idade xa non mo deron. Tiven que poñer a casa como respaldo, ademais do apoio do meu irmán como garantía“, explica. A proxección de Avatar foi o maior éxito da historia de Novocine de Leiro. Estivo dous meses e medio e polo teatro pasaron unhas 7.000 persoas. ”Foi incrible. Ata aparecemos nas noticias. Había filas de tanta xente que chegou á cidade. A idea saíu moi ben e puiden pagar todo“, explica.

Tamén tivo contratempos. “Uns anos despois houbo un problema coa alimentación, queimou o proxector e o seguro non quería cubrilo. Tiven que pagar outros 35.000 euros por un proxector novo”, conta. Nesta ocasión tivo que recorrer ao patrimonio familiar. “Tiña unha leira moi bonita con viñedo e muíño e tiven que acabala vendendo por 24.000 euros”, confesa, pero evita o cálculo das películas que ten programadas para pagar os proxectores: “Prefiro nin sequera pensar niso”.

A relación co Totò de Cinema Paradiso

Ata o estalido da pandemia, proxectaba máis de 200 películas ao ano. Tras o obrigado peche temporal, o Novocine reabriu coa súa fita película, Cinema Paradiso. “A película non fora rodada e eu soñei con ser ese neno. ”Sei que a miña vida é moi paralela á de Totò, o fillo principal“, reflexiona. Un día decidiu contactar con Salvatore Cascio, o mítico actor que interpretaba a ese neno e que agora ten 43 anos. ”Atopeino en Facebook, contacteino con el e agora escribimonos. Mandolle cousas onde me comparan co neno Totò e el dáme as grazas e mándame entrevistas e reportaxes. Salvatore cóntame que vén moita xente a visitalo“, conta Romero, quen a través dun corrector traduce as frases que lle envía ao italiano desde Palazzo Ariano, a cidade de Sicilia onde se rodou a película, onde segue vivindo. e onde hai un museo sobre iso. Salvatore afastou hai tempo do cine e vive xestionando un supermercado e un negocio de hostalería.

En maio, o Novocine cumprirá 40 anos e, como nos grandes momentos, terá lugar a proxección de Cinema Paradiso. E se convidase a Totò a Leiro? “Claro que me gustaría invitalo, pero iso significa ter cartos que non teño”, di, en parte pola incerteza que supón unha operación que está pendente e que suporá que estará uns poucos de baixa. semanas. Ten un empregado co que mantén o cine, pero ocúpase da contratación, das devolucións e da promoción e unha soa persoa non podería abrir o cine.

Con 71 anos pensa cal será o futuro do seu cine e do seu museo, pero non o ten claro. “A miña cabeza está nunha lea, pero gustaríame que alguén puidese escribirme un libro sobre todo isto”, di. “Ernesto é unha especie de home solitario. O proxeccionista diante das películas que proxecta, ese home que habita na sombra das sombras é o que me gustaría mostrar”, confesa Simone Saibene, que conclúe resumindo a súa vida: “No seu cine, Ernesto cumpriu o seu soño”.