A poeta Luísa Villata protagonizará o Día das Letras Galegas en 2024

“Parece mentira o vento / o santo Sampedro que se levanta do mar / acaneando sobre a gadoupa cravada nas Illas / e vén vendarnos o Pé encetado pola Rata”, din catro versos do poema Oeste (céfiro), recollido no seu cuarto e último libro, En concreto (2004). A poeta Luísa Villalta iniciaba daquela unha virada na súa obra, inconclusa debido á súa morte temperá aquel mesmo ano na cidade onde nacera, A Coruña, e que centrou algúns dos seus poemas máis singulares. Autora de catro libros publicados de poemas, entre a abstracción conceptual e o expresionismo visionario, será a protagonista do Día das Letras Galegas en 2024. Elixiuna o pleno da Real Academia Galega este xoves.

Aínda que celebrada pola crítica e un galardón noutrora prestixioso e hoxe desaparecido como o Espiral Maior, a súa escrita desparecera, esgotada ou descatalogada, das librarías. Este ano a editorial Galaxia reuniuna nun volume, Pensar é escuro. Poesía reunida 1991-2004, ao cargo do profesor Armando Requeixo. “Non creo que a súa escritura estea esquecida”, explicaba daquela a elDiario.es o propio Requeixo, “pero si que só agora comezamos a dimensionar a súa figura, unha das máis completas da literatura galega dos últimos anos”.

Música reservada foi a súa estrea en libro. Metafísica e por veces opaca, densa e ingrávida a un tempo, urbana e fortemente marcada pola música -foi violinista profesional, ademais de filóloga e docente- a súa poesía foise facendo carne, materia. Ruído (1995), Rota ao interior do ollo (1995) e En concreto (2004) completan o seu ciclo en vida. Hai tres anos, o Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, dependente da Xunta, publicou o inédito As palabras ingrávidas. A institución recibiu en 2018 o legado da escritora.

Alén do seu traballo poético, que a sitúa nun lugar incerto entre as promocións dos 80 e os 90 da poesía galega, Villalta deu ao prelo ensaios como O outro lado da música, a poesía (1999) e volumes de narrativa como Teoría de xogos (1997) e As chaves do tempo (2001). O Día das Letras Galegas de Villalta sucede ao de Francisco Fernández del Riego, home chave da reconstrución cultural do galeguismo na posguerra.