Os millennial non deben de namorarse

Busco: “Os millennial xa non namoran 2023”. Engado o ano por se é de axuda. Despois fago scroll. Páxina seguinte. Scroll outra vez. Reparo nas buscas relacionadas: “Déixame e quere ser o meu amigo”, “o meu amigo con dereitos ignórame”, “a xente nova tenlle medo ao compromiso”, “o meu amigo con dereitos fálame todos os días”, “de amigos con dereitos a mozos”, “por que un home só quere ser o teu amigo”, “o meu amigo con dereitos abrázame”. Non atopo o que buscaba, pero, dalgún xeito, o algoritmo incorpora os medos e os prexuízos do mundo. O algoritmo non somos nós, senón as nosas palabras. Os algoritmo non contén a inquietude.

Hai días —quizais semanas— vin que varias das persoas ás que sigo en Instagram difundían o fragmento destacado dun artigo. Xuraría que era unha “carta á directora”, pero iso agora non importa demasiado. O caso é que a xente que o compartía debe ter máis ou menos os meus anos e o título e o contido do texto perdido poderíanse resumir perfectamente nesa busca de Google desesperada e infrutuosa: “Os millennial xa non namoran 2023”. O sorprendente para min non é crer que alguén poida pensar que os millennial xa non namoren, senón que sexan eles mesmos os que lle dean crédito a unha afirmación tan ridícula.

Cousas coma esta fan que estea cada vez máis seguro de que a etiqueta millennial non designa a un segmento da poboación de determinada idade, senón que deu en converterse nun mal contemporáneo, nun state of mind, unha ferramenta máis coa que desmobilizarnos. As emocións millennial son sempre presentadas como máis complexas que as demais, menos fortes, froito de non sei que ruptura irreconciliable co mundo. Esta complexidade illante, esta vontade férrea por parte doutros discursos de segregarnos, axiña se converte nunha oportunidade para a manipulación e tamén, por que non, para a indulxencia. Ás veces somos e sentimos o que nos din que sintamos. De feito, nin sequera a nosa nostalxia é nosa. Porque todo isto ten que ver cun discurso ficticio arredor do amor. Ou mesmo unicamente coa palabra amor. Catro letras.

Escoitaba hai moi pouco á poeta Claudia González Caparrós —unha das persoas que coñezo que mellor ten pensado o desexo dende a literatura— falar sobre que era necesario resignificar a palabra amor. Citou daquela títulos como A beleza do marido (2001) de Anne Carson ou Pura paixón (1993) de Annie Ernaux. En ambos casos, a perspectiva liberadora das súas autoras trastorna por completo calquera idea estereotipada sobre o namoramento. No caso de Carson, unha muller divorciada busca e atopa beleza na narración do esmorecemento do seu matrimonio. Ernaux entrégase ao relato da loucura, plasma a ansiedade —por veces ata pracenteira— que nos produce a incerteza diante do propio desexo e o misterio do outro. Hai dúas, tres décadas —moitas máis en realidade— obras coma estas demóstrannos que ninguén cría xa na idea do amor como algo inmutable. Pero entón por que nos persegue a súa pantasma estes días? Por que nos queren convencer de que os millennial non deben namorar? Ou non saben, ou renuncian.

Escribo dende Sevilla. Unha guía turística cóntanos como Carlos V casou nesta cidade ás oito horas de coñecer á súa prima Isabel de Portugal. Constrúe arredor deles unha historia marcada polo frechazo, unha mirada, un intre, unha tarde á beira do Guadalquivir. Eu, en cambio, non tardo en pensar no día seguinte, nas semanas que viñeron, nos anos de despois. Nunca unha emoción foi sinxela. Nunca ninguén describiu con exactitude o seu mecanismo, a súa forma que toma ante os golpes inesperados ou o desgaste. Pola contra, coñezo varios manuais sobre como escribir novelas.

Entendo entón que o que molesta é a visibilización das novas dinámicas afectivas e a denuncia da falsa efectividade dos vellos relatos. E digo relatos, ollo, porque as dinámicas estiveron sempre aí, dun xeito ou doutro. É evidente que se nos permitimos sentir con maior liberdade, abrollarán con máis frecuencia novos escenarios, novos modos de nomear o que se nos arremuíña na boca do estómago e empurra cara adiante, coma se quixese desgarrarnos o oco entre as costelas.

Quédame moito por ler para poder responder a algunha das preguntas que me suxería o algoritmo de Google. A estas alturas, nin sequera estou seguro de que existise tal artigo hater, pero sei que están aínda aí tales prexuízos, tal reducionismo. Castelao asinaba Os vellos non deben de namorarse en 1941. O título lese coma unha advertencia sobre o perigoso das paixóns no último tramo da vida. Os tres anciáns protagonistas falan xa como esqueletos no epílogo da obra. Láianse, disque, polas malas decisións. Eu creo que quizais o fagan por non poder comezar de novo, cambiar de erros, sentir outra vez.

Volvo abrir a pestana do buscador, segue aí “o meu amigo con dereitos abrázame”. Penso en todas as veces que un abrazo debeu romper con todo. Un movemento cara adiante. O scroll é eterno, o amor, infinito.